Merhabalar;
STERİLİZASYON:
Bir madde ya da bir cismin birlikte bulunduğu mikroorganizmaların tüm şekillerinin (sporlar dahil) öldürülmesi, tahrip edilmesi veya ortamdan uzaklaştırılmasıdır. Fiziksel veya kimyasal işlemlerin başarılı bir şekilde uygulanması ile gerçekleştirilmektedir.
Sterilizasyon işlemleri sonucunda;
Kesin, mutlak mikropsuzluk sağlanmaktadır.
Tek bir canlı mikroorganizma kalma olasılığı ≤10-6 olmalıdır. Transfüze edilen sıvılar için bu olasılığın 10-7 olması istenir. Buna Sterilite Güvence Düzeyi denilmektedir. Bu terim ise işlem sonucunda canlı mikroorganizma kalma ihtimalinin 106 da bir (1/1.000.000) olmasını ifade etmektedir.
Sterilizasyon işlemleri bir çok başlık altında toplanılabilmektedir. Ama sorunuza cevap olarak özellikle şu başlığa dikkat çekmek istiyorum.
Işınlarla sterilizasyon:
Işınlama ile sterilizasyonun uygulama alanı sınırlıdır. Isı ve diğer yöntemlerin kullanılamadığı ortamların sterilizasyonunda ışınlardan yararlanılır.
1. İyonizan (x,a, b, g)
2. Ultraviyole (UV) :
UV ışınları genellikle ortam havası ve yüzeylerin dezenfeksiyonunda, suyun ve cerrahi aletlerin sterilizasyonunda kullanılır. UV-A, UV-B ve UV-C olmak üzere üç tip UV ışını dezenfeksiyon ve sterilizasyon amacıyla kullanılabilir. UV ışınların türlerine göre dalga boyları: UV-C ; 200 - 280 nanometre, UV-B ; 280 - 315 nanometre, UV-A ; 315 - 400 nanometre. Bu dalga boylarından UV-C ( 200 - 280 nanometre ) , mikroorganizmalar için en öldürücü dalga boyuna sahip olandır. Bu iki eşik arasındaki en öldürücü doz olan 264 nanometre dalga boyu , UV ile sterilizasyonun en etkili dalga boyudur. UV radyasyon kısa dalga boyu ve yüksek enerjisi nedeniyle her çeşit mikroorganizmayı öldürebilir.
UV lambalar, yüksek basınç ve düşük basınç lambaları olmak üzere iki tipte bulunmaktadır. Düşük basınç tipli lambalar, ürettikleri UV enerjisinin çok büyük kısmını mikroorganizmalar üzerine en öldürücü etkili dalga boyu olan 264 nanometreye yakın tayflarda kullandıkları için tercih edilmektedirler. Bu lambaların ömürler 8000 ile 12000 saat arasında değişmektedir.
DEZENFEKSİYON:
Bir cisim ya da maddenin; patojen mikroorganizmalardan (bakteri sporları hariç) arındırılması (öldürülmesi veya üremelerinin durdurulması) işlemidir.
Sterilizasyon kesin ve mutlak anlamlı bir işlem olmasına karşın, dezenfeksiyon işlemi çok geniş bir spektruma sahiptir. Bir ortamdaki mikroorganizma sayısının azaltılmasından sterilizasyona kadar uzanan geniş bir spektrum mevcuttur.
Dezenfeksiyon, cansız objelerdeki tüm tanımlanan patojen mikroorganizmaları yok eder fakat bakteri sporları ve mikobakterileri etkileme seviyelerine göre yüksek, orta ve düşük düzey dezenfeksiyon olarak 3 kategoride değerlendirilir.
Ayrıca dezenfeksiyon işlemi fiziksel ve kimyasal yöntemlerle yapılabilmektedir. Ancak dezenfeksiyonda kimyasal maddeler daha çok kullanılmakta ve bu maddelere de dezenfektan adı verilmektedir.